CheatSheet

ጊዜያት

ግእዝአማርኛ
ጽባሕጠዋት
ቀትርቀትር
ሰዓትሰዓት
ምሴትምሽት
ናሁአሁን
ዮምዛሬ
ትማልምትናንት
ጌሠምነገ
መዓልትቀን
መዋዕልቀኖች ፥ ዘመን
ሌሊትሌት

መቸ/የት

እፎ/አይቴ
ሀሎከ(አለህ) ከረምከ(ከረምህ) አምሰይከ(አመሸህ) ወአልከ(ዋልህ) ሀደርከ(አደርህ)
ሀሎኪ(አለሽ) ከረምኪ(ከረምሽ) አምሰይኪ(አመሸሽ) ወአልኪ(ዋልሽ) ሀደርኪ(አደርሽ)
ሀሎክሙ(አላችሁ) ከረምክሙ(ከረማችሁ) አምሰይክሙ(አመሻችሁ) ወአልክሙ(ዋላችሁ) ሀደርክሙ(አደራችሁ)
ሀሎክን(አላላችሁ) ከረምክን(ከረማማችሁ) አምሰይክን(አመሻሻችሁ) ወአልክን(ዋላችሁ) ሀደርክን(አደራችሁ)

አስማተ ጊዜ ወዕለታት

ግእዝ አማርኛ
ዮም ዛሬ
ትማልም ትላንት
ጌሠም ነገ
ናሁ አሁን
ይእዜ ዛሬ
ድህረ ጌሠም ከነገ በኋላ
ቅድመ ትማልም ከትላንት በፊት
ሳኒታ ማግስት
ጥንት ድሮ
ዘዮም ዓመት የዛሬ ዓመት
ከመ ዮም እንደ ዛሬ
ሣምን ሣምንት
ወርኀ ወር/ጨረቃ
መዐልት ቀን

ጥናት

መራ. ተሳቢ ተው. ስም አገናዛቢ ተው.ስም ተጠቃሽ ተው. ስም
አነ ኪያየ (እኔን) ዚኣየ (የእኔ) ሊተ፥ ልየ (ለእኔ/-ልኝ)
ንሕነ ኪያነ (እኛን) ዚአነ (የእኛ) ለነ (ለእኛ/-ልን)
አንተ ኪያከ (አንተን) ዚአከ (የአንተ) ለከ (ለአንተ/-ልህ)
አንቲ ኪያኪ (አንቺን) ዚአኪ (የአንቺ) ለኪ (ለአንቺ/-ልሽ)
አንትሙ ኪያክሙ (እናንተን/ለወንዶች) ዚአክሙ (የእናንተ/ለወንዶች) ለክሙ (ለእናንተ/-ላችሁ/ለወንዶች)
አንትን ኪያክን (እናንተን/ለሴቶች) ዚአክን (የእናንተ/ለሴቶች) ለክን (ለእናንተ/-ለክን/ለሴቶች)
ውእቱ ኪያሁ (እሱን) ዚአሁ (የእሱ) ሎቱ (ለእሱ/-ለት)
ይእቲ ኪያሃ (እሷን) ዚአሃ (የእርሷ) ላቲ (ለእርሷ/-ላት)
ውእቶሙ ኪያሆሙ (እነሱን/ለወንዶች) ዚአሆሙ (የእነሱ/ለወንዶች) ሎሙ (ለእነሱ/-ላቸው/ለወንዶች)
ውእቶን ኪያሆን (እነሱን/ለሴቶች) ዚአሆን (የእነሱ/ለሴቶች) ሎን (ለእነሱ/-ላቸው/ለሴቶች)

መራሕያን

መራሕያን አማርኛ ፈነወ መጽአ ወድቀ
አነ እኔ ፈነው መጻእ ወድቁ
ንሕነ እኛ ፈነው መጻእ ወደቅ
አንተ አንተ ፈነው መጻእ ወደቀ
አንቲ አንቺ ፈነው መጻእ ወደቂ
አንትሙ እናንተ (ወ) ፈነውክሙ መጻእከሙ ወደቅ
አንትን እናንተ (ሴ) ፈነውክን መጻእክን ወደቅ
ውእቱ እሱ ፈነ መጽአ ወድቀ
ይእቲ እሷ ፈነወ መጽአ ወድቀ
ውእቶሙ እነሱ (ው) ፈነ መጽኡ ወድቁ
ውእቶን እነሱ (ሴ) ፈነ መጽኣ ወድቃ

ምልማድ

ከዚህ በታች በሰንጠረዥ ውስጥ ለተሰጡት ትክክለኛውን የግስ ዝርዝር ባለቤት በ[] ምልክት ውስጥ የተቀመጡትን በመቀየር ይለማማዱ። የመጀመርያ ሦስቱ ለምሳሌ ያህል ተሰርተዋል።
መራሕያን መራሕያን መራሕያን
ንሕነ [ፈነወ]=ፈነውነ ውእቱ [ፈነወ] አንትሙ [ሠሐቀ]
ወእቶሙ [ፈነወ]=ፈነዉ አነ [መጽአ] አንተ [በልዐ]
ውእቶን [ወድቀ]=ወድቃ ውእቶን [መጽአ] ውእቱ [ሠሐቀ]
ይእቲ [ፈነወ] ውእቱ [መጽአ] አንትን [ቀደሰ]
ውእቱ [መጽአ] አነ [ወድቀ] ይእቲ [ሠሐቀ]
ይእቲ [መጽአ] ንሕነ [ፈነወ] ንሕነ [ሠሐቀ]
ወእቶሙ [መጽአ] አነ [ወድቀ] አንቲ [በልዐ]
አንትሙ [መጽአ] አንትሙ [ፈነወ] አንቲ [ሠሐቀ]
አንትን [መጽአ] ውእቱ [ሠሐቀ] አንቲ [በልዐ]
አንቲ [ወድቀ] አንትሙ [ሠሐቀ] አንተ [ቀደሰ]
አንትን [ወድቀ] አንተ [ሠሐቀ] ወእቶሙ [በልዐ]
ወእቶሙ [ወድቀ] አንትሙ [ቀደሰ] አነ [ሠሐቀ]
አንትሙ [ወድቀ] አንትሙ [ቀደሰ] ወእቶሙ [ሠሐቀ]
ውእቶን [ወድቀ] ወእቶሙ [ቀደሰ] አንተ [ሠሐቀ]
ንሕነ [መጽአ] ንሕነ [ቀደሰ] ይእቲ [በልዐ]
ወእቶሙ [መጽአ] አንትን [በልዐ] ንሕነ [ቀደሰ]
አንተ [መጽአ] ውእቶን [ሠሐቀ] ውእቱ [በልዐ]

የተሳቢ ዝርዝር (ነጠላ ተሳቢ) – Objects

ለምሳሌ፦ “አነ” ባለቤት ሲሆን እና “አንተ” ተሳቢ ሲሆን የ”ፈነወ” ትክክለኛው ዝርዝር “ፈነውኩከ” ይሆናል። የተሟላው አረፍተ ነገር -› “አነ ፈነውኩከ አንተ” ይሆናል ማለት ነው።
ባለቤት →
ተሳቢ ↓
አነ ንሕነ አንተ አንቲ አንትሙ
አነ ፈነውከኒ ፈነውክኒ ፈነውክሙኒ
ንሕነ ፈነውከነ ፈነውክነ ፈነውክሙነ
አንተ ፈነውኩከ ፈነውናከ
አንቲ ፈነውኩኪ ፈነውናኪ
አንትሙ ፈነውኩክሙ ፈነውናክሙ
አንትን ፈነውኩክን ፈነውናክን
ውእቱ ፈነውክዎ ፈነውናሁ ፈነው ፈነውኪዮ ፈነውክምዎ
ይእቲ ፈነውክዋ ፈነውናሃ ፈነው ፈነውኪያ ፈነውክምዋ
ወእቶሙ ፈነውክዎሙ ፈነውናሆሙ ፈነውኮሙ ፈነውኪዮሙ ፈነውክምዎሙ
ወእቶን ፈነውክዎን ፈነውናሆን ፈነውኮን ፈነውኪዮን ፈነውክምዎን
ባለቤት →
ተሳቢ ↓
አንትን ውእቱ ይእቲ አንትሙ ወእቶን
አነ ፈነውክናኒ ፈነወኒ ፈነወተኒ ፈነዉኒ ፈነወኒ
ንሕነ ፈነውክናነ ፈነወነ ፈነወተነ ፈነዉነ ፈነወነ
አንተ ፈነወከ ፈነወተከ ፈነዉከ ፈነዋከ
አንቲ ፈነወኪ ፈነወተኪ ፈነዉኪ ፈነዋኪ
አንትሙ ፈነወክሙ ፈነወትክሙ ፈነዉክሙ ፈነዋክሙ
አንትን ፈነወክን ፈነወትክን ፈነዉክን ፈነዋክን
ውእቱ ፈነውክናሁ ፈነ ፈነወቶ ፈነውዎ ፈነዋሁ
ይእቲ ፈነውክናሃ ፈነ ፈነወታ ፈነውዋ ፈነዋሃ
ወእቶሙ ፈነውክናሆሙ ፈነዎሙ ፈነወቶሙ ፈነውዎሙ ፈነዋሆሙ
ወእቶን ፈነውክናሆን ፈነዎን ፈነወቶን ፈነውዎን ፈነዋሆን

ምልማድ

ከዚህ በታች በሰንጠረዥ ውስጥ ለተሰጡት ፭ ግሶች (ነጸረ ፤ ፈነወ ፤ ቀደሰ ፤ ቀተለ ፤ ባረከ) ትክክለኛውን ዝርዝር በመሙላት ይለማማዱ። ለምሳሌ፦ “አንተ” ባለቤት ሲሆን እና “አነ” ተሳቢ ሲሆን የ”ነጸረ” ትክክለኛው ዝርዝር “ነጸርከኒ” ይሆናል። የተሟላው አረፍተ ነገር -› “አንተ ነጸርከኒ አነ” ይሆናል ማለት ነው።
ባለቤት ተሳቢ ነጸረ ባለቤት ተሳቢ ፈነወ ባለቤት ተሳቢ ቀደሰ
አንተ አነ ነጸርከኒ አነ አንተ ፈነውኩከ ውእቱ አንትሙ ቀደሰክሙ
ወእቶሙ አነ ንሕነ አንተ አንተ አነ
ውእቱ አንቲ ይእቲ አንተ ውእቱ አነ
አነ አንትሙ አነ አንትሙ አንትን ወእቶሙ
ውእቱ ውእቶን ንሕነ አንትሙ አንቲ አነ
ውእቱ አንትን አነ ይእቲ ውእቱ ውእቱ
አንትሙ ይእቲ ይእቲ ንሕነ ውእቱ ውእቱ
አንትን ንሕነ አነ ይእቲ ንሕነ ወእቶሙ
ውእቶን ንሕነ ውእቱ አንተ ወእቶሙ አንቲ
ውእቶን አንትሙ አንትን ውእቶን ይእቲ ንሕነ
አንትሙ ይእቲ ይእቲ ውእቱ አንትሙ ውእቱ
ውእቶን አንትን ወእቶሙ ውእቱ ውእቶን አንቲ
አንተ ወእቶሙ ንሕነ ይእቲ ውእቱ ወእቶሙ
አንቲ ውእቶን አንትሙ ይእቲ አንትን ንሕነ
ውእቶን ንሕነ አንትን አነ ንሕነ አትሙ
ውእቱ ንሕነ አንተ ንሕነ ወእቶሙ አንትሙ
ውእቱ አንተ አንተ ይእቲ ውእቱ አንቲ
አነ አንትን ወእቶሙ ውእቱ ወእቶሙ ውእቱ
ይእቲ ንሕነ አንትሙ ይእቲ ውእቱ ይእቲ
ውእቶን አንተ አነ ይእቲ አንትን ይእቲ
ይእቲ አንተ ንሕነ ውእቱ አነ ወእቶሙ
ወእቶሙ ይእቲ ውእቱ ወእቶሙ አነ አንቲ
አነ አንተ ውእቱ አንቲ አንትን ውእቱ
ውእቱ ውእቱ አነ አንተ ይእቲ አንትሙ
ይእቲ አነ አንተ ውእቶን ውእቶን ንሕነ
ውእቶን አነ አነ አንትን ንሕነ ውእቱ
ይእቲ ውእቶን ውእቱ አንትሙ ይእቲ አንቲ
አንተ ወእቶሙ አንተ ይእቲ ንሕነ ውእቶን
አንትን ንሕነ ውእቶን ወእቶሙ አነ ወእቶሙ
አነ ውእቶን ንሕነ አንትን አነ አንትሙ
ንሕነ አንትሙ አንትን አነ ውእቶን አንቲ
ይእቲ አንተ ንሕነ ውእቱ ውእቶን ውእቶን
ንሕነ ውእቶን ንሕነ ውእቱ ውእቱ አንትን
ውእቱ ወእቶሙ ውእቱ አንቲ ውእቶን አንትሙ
አንቲ ውእቶን አነ ወእቶሙ ውእቱ አንትን
ይእቲ አነ ውእቱ አንቲ አነ አንትሙ
ወእቶሙ አነ አንቲ ውእቱ ወእቶሙ አንትን
አንትን ይእቲ ውእቱ አንተ ውእቶን ወእቶሙ
ባለቤት ተሳቢ ቀተለ ባለቤት ተሳቢ ባረከ
ውእቱ ይእቲ ቀተላ አንትሙ አነ ባረክሙኒ
ንሕነ አንተ አነ አንትን
ውእቱ ውእቱ ንሕነ ይእቲ
ውእቶን አንትን ውእቱ ንሕነ
ወእቶሙ አንትሙ አንትሙ ወእቶሙ
አንተ ይእቲ አንትን ወእቶሙ
አንትሙ አነ ንሕነ አንቲ
ይእቲ አንተ ይእቲ ውእቶን
ውእቶን ውእቶን ይእቲ አንትሙ
አነ አንቲ አነ አንትን
አንቲ ንሕነ አንተ ውእቱ
አነ ወእቶሙ አንትሙ ውእቶን
ውእቱ ንሕነ ወእቶሙ ውእቱ
ይእቲ አንቲ አንተ አነ
ወእቶሙ ይእቲ ውእቱ አንትን
ይእቲ ይእቲ ውእቶን ወእቶሙ
ወእቶሙ ውእቱ አንቲ አነ
አንተ ንሕነ ውእቱ አንትሙ
አንትን ውእቶን ውእቱ አንተ
አነ ውእቱ ውእቶን አንትን
ውእቱ አንተ ውእቱ ንሕነ
ውእቱ አንተ አንተ አነ
ውእቶን አንትን አነ አንትሙ
ይእቲ አንትን ውእቶን አንትን
አነ አንተ ውእቱ አንትሙ
ወእቶሙ ይእቲ አነ ውእቱ
ንሕነ አንትሙ አነ ውእቱ
ወእቶሙ ወእቶሙ ይእቲ ውእቱ
ይእቲ ንሕነ ይእቲ ውእቱ
አንተ ውእቶን አነ አንትን
ይእቲ ይእቲ ይእቲ አነ
ወእቶሙ ውእቶን አንቲ አነ
ውእቱ አነ አንትሙ አነ
ወእቶሙ ውእቶን አንቲ ወእቶሙ
ንሕነ ወእቶሙ ውእቶን ውእቱ
አነ አንትን አንተ አነ
አነ ወእቶሙ ውእቶን አንቲ
አነ አንትሙ አነ ወእቶሙ

አመልካች/Demonstratives

ተባዕታይ አንስታይ
ዝንቱ/ይህ/this ዛቲ/ይህች/this
ዝ/ይህ/this ዛ/ይህች/this
እሉ/እነዚህ/these እላ/እነዚህ/these
እሎንቱ/እነዚህ/these እላንቱ/እነዚህ/these
ውእቱ/ያ/that ይእቲ/ያ(ችት)/that
እሙንቱ/እነዚያ/those እማንቱ/እነዚያ/those

መጠይቅ

ግእዝ አማርኛ
መኑ ፥ አይ ማን?
መነ ፥ እየ ፥ አየ ማነን?
አያት እነማን?
አያተ እነማነን?
ማእዜ መቼ?
አይቴ ፥ አይ የት?
ኀበ አይቴ ወደየት?
ለምንት ለምን?
እፎ እንዴት?

ሰብአ ቤት

ግእዝ አማርኛ
አብ አባት
እም እናት
ወልድ ወንድ ልጅ
ወለት ሴት ልጅ
ዱድ አጎት
ዱዲት አክስት
ሔው ወንድ አያት
ሔውት ሴት አያት
እምሔው ወንድ ቅድምአያት
እምሔውት ሴት ቅድምአያት
እኁ ወንድም
እኀት እኀት
ብእሲ ባል
ብእሲት ሚስት
አርክ ፥ ቢጽ ጓደኝ
ጎር ጎረቤት
እደው ወንዶች
አንስት ሴቶች