ጊዜያት
ግእዝ | አማርኛ |
---|---|
ጽባሕ | ጠዋት |
ቀትር | ቀትር |
ሰዓት | ሰዓት |
ምሴት | ምሽት |
ናሁ | አሁን |
ዮም | ዛሬ |
ትማልም | ትናንት |
ጌሠም | ነገ |
መዓልት | ቀን |
መዋዕል | ቀኖች ፥ ዘመን |
ሌሊት | ሌት |
መቸ/የት
እፎ/አይቴ | ||||
---|---|---|---|---|
ሀሎከ(አለህ) | ከረምከ(ከረምህ) | አምሰይከ(አመሸህ) | ወአልከ(ዋልህ) | ሀደርከ(አደርህ) |
ሀሎኪ(አለሽ) | ከረምኪ(ከረምሽ) | አምሰይኪ(አመሸሽ) | ወአልኪ(ዋልሽ) | ሀደርኪ(አደርሽ) |
ሀሎክሙ(አላችሁ) | ከረምክሙ(ከረማችሁ) | አምሰይክሙ(አመሻችሁ) | ወአልክሙ(ዋላችሁ) | ሀደርክሙ(አደራችሁ) |
ሀሎክን(አላላችሁ) | ከረምክን(ከረማማችሁ) | አምሰይክን(አመሻሻችሁ) | ወአልክን(ዋላችሁ) | ሀደርክን(አደራችሁ) |
አስማተ ጊዜ ወዕለታት
ግእዝ | አማርኛ |
---|---|
ዮም | ዛሬ |
ትማልም | ትላንት |
ጌሠም | ነገ |
ናሁ | አሁን |
ይእዜ | ዛሬ |
ድህረ ጌሠም | ከነገ በኋላ |
ቅድመ ትማልም | ከትላንት በፊት |
ሳኒታ | ማግስት |
ጥንት | ድሮ |
ዘዮም ዓመት | የዛሬ ዓመት |
ከመ ዮም | እንደ ዛሬ |
ሣምን | ሣምንት |
ወርኀ | ወር/ጨረቃ |
መዐልት | ቀን |
ጥናት
መራ. | ተሳቢ ተው. ስም | አገናዛቢ ተው.ስም | ተጠቃሽ ተው. ስም |
---|---|---|---|
አነ | ኪያየ (እኔን) | ዚኣየ (የእኔ) | ሊተ፥ ልየ (ለእኔ/-ልኝ) |
ንሕነ | ኪያነ (እኛን) | ዚአነ (የእኛ) | ለነ (ለእኛ/-ልን) |
አንተ | ኪያከ (አንተን) | ዚአከ (የአንተ) | ለከ (ለአንተ/-ልህ) |
አንቲ | ኪያኪ (አንቺን) | ዚአኪ (የአንቺ) | ለኪ (ለአንቺ/-ልሽ) |
አንትሙ | ኪያክሙ (እናንተን/ለወንዶች) | ዚአክሙ (የእናንተ/ለወንዶች) | ለክሙ (ለእናንተ/-ላችሁ/ለወንዶች) |
አንትን | ኪያክን (እናንተን/ለሴቶች) | ዚአክን (የእናንተ/ለሴቶች) | ለክን (ለእናንተ/-ለክን/ለሴቶች) |
ውእቱ | ኪያሁ (እሱን) | ዚአሁ (የእሱ) | ሎቱ (ለእሱ/-ለት) |
ይእቲ | ኪያሃ (እሷን) | ዚአሃ (የእርሷ) | ላቲ (ለእርሷ/-ላት) |
ውእቶሙ | ኪያሆሙ (እነሱን/ለወንዶች) | ዚአሆሙ (የእነሱ/ለወንዶች) | ሎሙ (ለእነሱ/-ላቸው/ለወንዶች) |
ውእቶን | ኪያሆን (እነሱን/ለሴቶች) | ዚአሆን (የእነሱ/ለሴቶች) | ሎን (ለእነሱ/-ላቸው/ለሴቶች) |
መራሕያን
መራሕያን | አማርኛ | ፈነወ | መጽአ | ወድቀ |
---|---|---|---|---|
አነ | እኔ | ፈነውኩ | መጻእኩ | ወድቁ |
ንሕነ | እኛ | ፈነውነ | መጻእነ | ወደቅነ |
አንተ | አንተ | ፈነውከ | መጻእከ | ወደቀ |
አንቲ | አንቺ | ፈነውኪ | መጻእኪ | ወደቂ |
አንትሙ | እናንተ (ወ) | ፈነውክሙ | መጻእከሙ | ወደቅሙ |
አንትን | እናንተ (ሴ) | ፈነውክን | መጻእክን | ወደቅን |
ውእቱ | እሱ | ፈነወ | መጽአ | ወድቀ |
ይእቲ | እሷ | ፈነወት | መጽአት | ወድቀት |
ውእቶሙ | እነሱ (ው) | ፈነዉ | መጽኡ | ወድቁ |
ውእቶን | እነሱ (ሴ) | ፈነዋ | መጽኣ | ወድቃ |
ምልማድ
ከዚህ በታች በሰንጠረዥ ውስጥ ለተሰጡት ትክክለኛውን የግስ ዝርዝር ባለቤት በ[] ምልክት ውስጥ የተቀመጡትን በመቀየር ይለማማዱ። የመጀመርያ ሦስቱ ለምሳሌ ያህል ተሰርተዋል።
መራሕያን | መራሕያን | መራሕያን | |||
---|---|---|---|---|---|
ንሕነ | [ፈነወ]=ፈነውነ | ውእቱ | [ፈነወ] | አንትሙ | [ሠሐቀ] |
ወእቶሙ | [ፈነወ]=ፈነዉ | አነ | [መጽአ] | አንተ | [በልዐ] |
ውእቶን | [ወድቀ]=ወድቃ | ውእቶን | [መጽአ] | ውእቱ | [ሠሐቀ] |
ይእቲ | [ፈነወ] | ውእቱ | [መጽአ] | አንትን | [ቀደሰ] |
ውእቱ | [መጽአ] | አነ | [ወድቀ] | ይእቲ | [ሠሐቀ] |
ይእቲ | [መጽአ] | ንሕነ | [ፈነወ] | ንሕነ | [ሠሐቀ] |
ወእቶሙ | [መጽአ] | አነ | [ወድቀ] | አንቲ | [በልዐ] |
አንትሙ | [መጽአ] | አንትሙ | [ፈነወ] | አንቲ | [ሠሐቀ] |
አንትን | [መጽአ] | ውእቱ | [ሠሐቀ] | አንቲ | [በልዐ] |
አንቲ | [ወድቀ] | አንትሙ | [ሠሐቀ] | አንተ | [ቀደሰ] |
አንትን | [ወድቀ] | አንተ | [ሠሐቀ] | ወእቶሙ | [በልዐ] |
ወእቶሙ | [ወድቀ] | አንትሙ | [ቀደሰ] | አነ | [ሠሐቀ] |
አንትሙ | [ወድቀ] | አንትሙ | [ቀደሰ] | ወእቶሙ | [ሠሐቀ] |
ውእቶን | [ወድቀ] | ወእቶሙ | [ቀደሰ] | አንተ | [ሠሐቀ] |
ንሕነ | [መጽአ] | ንሕነ | [ቀደሰ] | ይእቲ | [በልዐ] |
ወእቶሙ | [መጽአ] | አንትን | [በልዐ] | ንሕነ | [ቀደሰ] |
አንተ | [መጽአ] | ውእቶን | [ሠሐቀ] | ውእቱ | [በልዐ] |
የተሳቢ ዝርዝር (ነጠላ ተሳቢ) – Objects
ለምሳሌ፦ “አነ” ባለቤት ሲሆን እና “አንተ” ተሳቢ ሲሆን የ”ፈነወ” ትክክለኛው ዝርዝር “ፈነውኩከ” ይሆናል። የተሟላው አረፍተ ነገር -› “አነ ፈነውኩከ አንተ” ይሆናል ማለት ነው።
ባለቤት →
ተሳቢ ↓
|
አነ | ንሕነ | አንተ | አንቲ | አንትሙ |
---|---|---|---|---|---|
አነ | ፈነውከኒ | ፈነውክኒ | ፈነውክሙኒ | ||
ንሕነ | ፈነውከነ | ፈነውክነ | ፈነውክሙነ | ||
አንተ | ፈነውኩከ | ፈነውናከ | |||
አንቲ | ፈነውኩኪ | ፈነውናኪ | |||
አንትሙ | ፈነውኩክሙ | ፈነውናክሙ | |||
አንትን | ፈነውኩክን | ፈነውናክን | |||
ውእቱ | ፈነውክዎ | ፈነውናሁ | ፈነውኮ | ፈነውኪዮ | ፈነውክምዎ |
ይእቲ | ፈነውክዋ | ፈነውናሃ | ፈነውካ | ፈነውኪያ | ፈነውክምዋ |
ወእቶሙ | ፈነውክዎሙ | ፈነውናሆሙ | ፈነውኮሙ | ፈነውኪዮሙ | ፈነውክምዎሙ |
ወእቶን | ፈነውክዎን | ፈነውናሆን | ፈነውኮን | ፈነውኪዮን | ፈነውክምዎን |
ባለቤት →
ተሳቢ ↓
|
አንትን | ውእቱ | ይእቲ | አንትሙ | ወእቶን |
---|---|---|---|---|---|
አነ | ፈነውክናኒ | ፈነወኒ | ፈነወተኒ | ፈነዉኒ | ፈነወኒ |
ንሕነ | ፈነውክናነ | ፈነወነ | ፈነወተነ | ፈነዉነ | ፈነወነ |
አንተ | ፈነወከ | ፈነወተከ | ፈነዉከ | ፈነዋከ | |
አንቲ | ፈነወኪ | ፈነወተኪ | ፈነዉኪ | ፈነዋኪ | |
አንትሙ | ፈነወክሙ | ፈነወትክሙ | ፈነዉክሙ | ፈነዋክሙ | |
አንትን | ፈነወክን | ፈነወትክን | ፈነዉክን | ፈነዋክን | |
ውእቱ | ፈነውክናሁ | ፈነዎ | ፈነወቶ | ፈነውዎ | ፈነዋሁ |
ይእቲ | ፈነውክናሃ | ፈነዋ | ፈነወታ | ፈነውዋ | ፈነዋሃ |
ወእቶሙ | ፈነውክናሆሙ | ፈነዎሙ | ፈነወቶሙ | ፈነውዎሙ | ፈነዋሆሙ |
ወእቶን | ፈነውክናሆን | ፈነዎን | ፈነወቶን | ፈነውዎን | ፈነዋሆን |
ምልማድ
ከዚህ በታች በሰንጠረዥ ውስጥ ለተሰጡት ፭ ግሶች (ነጸረ ፤ ፈነወ ፤ ቀደሰ ፤ ቀተለ ፤ ባረከ) ትክክለኛውን ዝርዝር በመሙላት ይለማማዱ። ለምሳሌ፦ “አንተ” ባለቤት ሲሆን እና “አነ” ተሳቢ ሲሆን የ”ነጸረ” ትክክለኛው ዝርዝር “ነጸርከኒ” ይሆናል። የተሟላው አረፍተ ነገር -› “አንተ ነጸርከኒ አነ” ይሆናል ማለት ነው።
ባለቤት | ተሳቢ | ነጸረ | ባለቤት | ተሳቢ | ፈነወ | ባለቤት | ተሳቢ | ቀደሰ |
---|---|---|---|---|---|---|---|---|
አንተ | አነ | ነጸርከኒ | አነ | አንተ | ፈነውኩከ | ውእቱ | አንትሙ | ቀደሰክሙ |
ወእቶሙ | አነ | ንሕነ | አንተ | አንተ | አነ | |||
ውእቱ | አንቲ | ይእቲ | አንተ | ውእቱ | አነ | |||
አነ | አንትሙ | አነ | አንትሙ | አንትን | ወእቶሙ | |||
ውእቱ | ውእቶን | ንሕነ | አንትሙ | አንቲ | አነ | |||
ውእቱ | አንትን | አነ | ይእቲ | ውእቱ | ውእቱ | |||
አንትሙ | ይእቲ | ይእቲ | ንሕነ | ውእቱ | ውእቱ | |||
አንትን | ንሕነ | አነ | ይእቲ | ንሕነ | ወእቶሙ | |||
ውእቶን | ንሕነ | ውእቱ | አንተ | ወእቶሙ | አንቲ | |||
ውእቶን | አንትሙ | አንትን | ውእቶን | ይእቲ | ንሕነ | |||
አንትሙ | ይእቲ | ይእቲ | ውእቱ | አንትሙ | ውእቱ | |||
ውእቶን | አንትን | ወእቶሙ | ውእቱ | ውእቶን | አንቲ | |||
አንተ | ወእቶሙ | ንሕነ | ይእቲ | ውእቱ | ወእቶሙ | |||
አንቲ | ውእቶን | አንትሙ | ይእቲ | አንትን | ንሕነ | |||
ውእቶን | ንሕነ | አንትን | አነ | ንሕነ | አትሙ | |||
ውእቱ | ንሕነ | አንተ | ንሕነ | ወእቶሙ | አንትሙ | |||
ውእቱ | አንተ | አንተ | ይእቲ | ውእቱ | አንቲ | |||
አነ | አንትን | ወእቶሙ | ውእቱ | ወእቶሙ | ውእቱ | |||
ይእቲ | ንሕነ | አንትሙ | ይእቲ | ውእቱ | ይእቲ | |||
ውእቶን | አንተ | አነ | ይእቲ | አንትን | ይእቲ | |||
ይእቲ | አንተ | ንሕነ | ውእቱ | አነ | ወእቶሙ | |||
ወእቶሙ | ይእቲ | ውእቱ | ወእቶሙ | አነ | አንቲ | |||
አነ | አንተ | ውእቱ | አንቲ | አንትን | ውእቱ | |||
ውእቱ | ውእቱ | አነ | አንተ | ይእቲ | አንትሙ | |||
ይእቲ | አነ | አንተ | ውእቶን | ውእቶን | ንሕነ | |||
ውእቶን | አነ | አነ | አንትን | ንሕነ | ውእቱ | |||
ይእቲ | ውእቶን | ውእቱ | አንትሙ | ይእቲ | አንቲ | |||
አንተ | ወእቶሙ | አንተ | ይእቲ | ንሕነ | ውእቶን | |||
አንትን | ንሕነ | ውእቶን | ወእቶሙ | አነ | ወእቶሙ | |||
አነ | ውእቶን | ንሕነ | አንትን | አነ | አንትሙ | |||
ንሕነ | አንትሙ | አንትን | አነ | ውእቶን | አንቲ | |||
ይእቲ | አንተ | ንሕነ | ውእቱ | ውእቶን | ውእቶን | |||
ንሕነ | ውእቶን | ንሕነ | ውእቱ | ውእቱ | አንትን | |||
ውእቱ | ወእቶሙ | ውእቱ | አንቲ | ውእቶን | አንትሙ | |||
አንቲ | ውእቶን | አነ | ወእቶሙ | ውእቱ | አንትን | |||
ይእቲ | አነ | ውእቱ | አንቲ | አነ | አንትሙ | |||
ወእቶሙ | አነ | አንቲ | ውእቱ | ወእቶሙ | አንትን | |||
አንትን | ይእቲ | ውእቱ | አንተ | ውእቶን | ወእቶሙ |
ባለቤት | ተሳቢ | ቀተለ | ባለቤት | ተሳቢ | ባረከ |
---|---|---|---|---|---|
ውእቱ | ይእቲ | ቀተላ | አንትሙ | አነ | ባረክሙኒ |
ንሕነ | አንተ | አነ | አንትን | ||
ውእቱ | ውእቱ | ንሕነ | ይእቲ | ||
ውእቶን | አንትን | ውእቱ | ንሕነ | ||
ወእቶሙ | አንትሙ | አንትሙ | ወእቶሙ | ||
አንተ | ይእቲ | አንትን | ወእቶሙ | ||
አንትሙ | አነ | ንሕነ | አንቲ | ||
ይእቲ | አንተ | ይእቲ | ውእቶን | ||
ውእቶን | ውእቶን | ይእቲ | አንትሙ | ||
አነ | አንቲ | አነ | አንትን | ||
አንቲ | ንሕነ | አንተ | ውእቱ | ||
አነ | ወእቶሙ | አንትሙ | ውእቶን | ||
ውእቱ | ንሕነ | ወእቶሙ | ውእቱ | ||
ይእቲ | አንቲ | አንተ | አነ | ||
ወእቶሙ | ይእቲ | ውእቱ | አንትን | ||
ይእቲ | ይእቲ | ውእቶን | ወእቶሙ | ||
ወእቶሙ | ውእቱ | አንቲ | አነ | ||
አንተ | ንሕነ | ውእቱ | አንትሙ | ||
አንትን | ውእቶን | ውእቱ | አንተ | ||
አነ | ውእቱ | ውእቶን | አንትን | ||
ውእቱ | አንተ | ውእቱ | ንሕነ | ||
ውእቱ | አንተ | አንተ | አነ | ||
ውእቶን | አንትን | አነ | አንትሙ | ||
ይእቲ | አንትን | ውእቶን | አንትን | ||
አነ | አንተ | ውእቱ | አንትሙ | ||
ወእቶሙ | ይእቲ | አነ | ውእቱ | ||
ንሕነ | አንትሙ | አነ | ውእቱ | ||
ወእቶሙ | ወእቶሙ | ይእቲ | ውእቱ | ||
ይእቲ | ንሕነ | ይእቲ | ውእቱ | ||
አንተ | ውእቶን | አነ | አንትን | ||
ይእቲ | ይእቲ | ይእቲ | አነ | ||
ወእቶሙ | ውእቶን | አንቲ | አነ | ||
ውእቱ | አነ | አንትሙ | አነ | ||
ወእቶሙ | ውእቶን | አንቲ | ወእቶሙ | ||
ንሕነ | ወእቶሙ | ውእቶን | ውእቱ | ||
አነ | አንትን | አንተ | አነ | ||
አነ | ወእቶሙ | ውእቶን | አንቲ | ||
አነ | አንትሙ | አነ | ወእቶሙ |
አመልካች/Demonstratives
ተባዕታይ | አንስታይ |
---|---|
ዝንቱ/ይህ/this | ዛቲ/ይህች/this |
ዝ/ይህ/this | ዛ/ይህች/this |
እሉ/እነዚህ/these | እላ/እነዚህ/these |
እሎንቱ/እነዚህ/these | እላንቱ/እነዚህ/these |
ውእቱ/ያ/that | ይእቲ/ያ(ችት)/that |
እሙንቱ/እነዚያ/those | እማንቱ/እነዚያ/those |
መጠይቅ
ግእዝ | አማርኛ |
---|---|
መኑ ፥ አይ | ማን? |
መነ ፥ እየ ፥ አየ | ማነን? |
አያት | እነማን? |
አያተ | እነማነን? |
ማእዜ | መቼ? |
አይቴ ፥ አይ | የት? |
ኀበ አይቴ | ወደየት? |
ለምንት | ለምን? |
እፎ | እንዴት? |
ሰብአ ቤት
ግእዝ | አማርኛ |
---|---|
አብ | አባት |
እም | እናት |
ወልድ | ወንድ ልጅ |
ወለት | ሴት ልጅ |
ዱድ | አጎት |
ዱዲት | አክስት |
ሔው | ወንድ አያት |
ሔውት | ሴት አያት |
እምሔው | ወንድ ቅድምአያት |
እምሔውት | ሴት ቅድምአያት |
እኁ | ወንድም |
እኀት | እኀት |
ብእሲ | ባል |
ብእሲት | ሚስት |
አርክ ፥ ቢጽ | ጓደኝ |
ጎር | ጎረቤት |
እደው | ወንዶች |
አንስት | ሴቶች |